Uluslararası Af Örgütü (Amnesty), dünya genelinde insan haklarının durumunu değerlendirdiği yıllık raporunu yayımladı. Uluslararası Af Örgütü 2023/24 Raporu: Avusturya’da İnsan Hakları İçin „Kader Yılı“ adlı bu çalışması için Amnesty Avusturya Genel Direktörü Shoura Hashemi, „Bu yılki rapor dünyanın durumuna ilişkin ‘kasvetli bir tablo’ çiziyor. Uluslararası hukuk kurumları neredeyse tamamen felç oldu, Avusturya’da da ‘ciddi’ sorunlar var ve yaklaşan Ulusal Konsey Seçimleri göz önüne alındığında insan hakları için ‘kader yılı’ olduğunu söyleyebiliriz.“
Önemli Sorunlar Var
Avusturya’da kadın hakları konusunda süregelen endişeler, resmi olarak devlet gözetiminde olmasına rağmen kaybolan binlerce refakatsiz çocuk, sıkıntılarla dolu olarak tanımlanan bir sosyal güvenlik ağı veya basın özgürlüğü söz konusu olduğunda sindirme suçlamaları: Af Örgütü, 2023/24 yıllık raporunun Avusturya bölümünde de bir dizi çözülmemiş sorunu listeliyor.
Avusturya’da Durum Kötüleşti
Raporda, yaklaşan Ulusal Konsey Seçimlerini „insan haklarına saygı ve adil bir toplum için oyumuzu kullanmak“ için hem bir fırsat hem de önemli bir fırsat olarak nitelendiren Amnesty Avusturya’ya göre, hükümetin vaatlerinin aksine ülkedeki sorunlar daha da kötüleşti.
Kader Yılı
Shoura Hashemi, „Bu yıl Avusturya’da insan hakları için kader yılıdır. Tüm partilere bölücü söylemlerle korku iklimi oluşturmak yerine insan haklarının korunması ve hayata geçirilmesi için ayağa kalkma çağrısında bulunuyorum.“
Sosyal Yardımlar Yetersiz Kaldı
Rapora göre, mevcut sosyal yardım sistemi insan hakları yükümlülüklerini ihlal etmektedir. Bu yoksulluğu sürekli kılan ‘deliklerle dolu bir sosyal güvenlik ağıdır’ ve bu sisteme erişimin önünde engeller mevcuttur. İkincil korumadan yararlananların ve Ukraynalı mültecilerin sosyal yardıma hiç erişememesi, sadece düşük temel yardımlara erişebilmesi, sancılı durumlara yol açmaktadır.
Refakatsiz Mülteci Çocuklar
Avusturya’da, refakatsiz mülteci çocukların büyük bir kısmının kaybolduğuna dair endişe verici bir eğilim söz konusudur. İçişleri Bakanlığı rakamlarına göre, bu durumdan etkilenen çocuk sayısı 4.700’dür. Bu aynı dönemde Avusturya’ya iltica başvurusunda bulunan refakatsiz mülteci çocukların yüzde 95’inin yakınına tekabül ediyor. Hashemi, „Bu durum Avusturya hükümetinin acilen harekete geçmesini gerektiren bir insan hakları skandalıdır.“
Amnesty’in Avusturya’da İnsan Hakları İçin ‘Kader Yılı’ adlı raporunda öne çıkan diğer başlıklar…
„Kadın Hakları Tehlikede“
Uluslararası Af Örgütü, kadın hakları konusunda, özellikle de kadına yönelik şiddetle mücadelede eylem ihtiyacının devam ettiğini tespit etmekte ve bir önceki yıl işlenen 26 kadın cinayetine atıfta bulunmaktadır. Bu sayı 2023 yılında da yüksek bir seviyede kalmıştır ancak sürdürülebilir bir eylem planı hala eksiktir. İnsan hakları örgütü, danışmanlık ve destek hizmetlerinin genişletilmesini ve cinsiyete dayalı ayrımcılığa karşı önlemleri öne çıkan tedbirler olarak sıralıyor. Amnesty Avusturya Genel Direktörü Shoura Hashemi, „Ceza kanunundan çıkarılması gereken kürtajla ilgili yasal durum da sorunludur. Etkilenenler üzerindeki ciddi mali yük azaltılmalı ve bakım alanındaki boşluklar kapatılmalıdır. Hizmetlere erişim yaşanılan bölgeye göre değişmekte ve masraflar bireysel olarak ödenmektedir.“
Basın Özgürlüğüne Saldırı
Amnesty basın özgürlüğü açısından da olumsuz bir eğilim tespit etmektedir. Gazeteciler giderek daha fazla ekonomik baskının yanı sıra SLAPP (Strategic Lawsuit Against Public Participation) olarak bilinen yıldırma davalarıyla da karşı karşıya kalmaktadır. Hashemi, „İfade ve basın özgürlüğünün güçlendirilmesi ve gazetecilerin SLAPP davalarından korunması gerekiyor. Ayrıca ‘açık ve objektif kalite kriterlerine göre yönlendirilen medya finansmanına’ da ihtiyaç var. Ayrıca polis Viyana’da gazetecilerin protestoları haberleştirmesi engellemiştir. Buna rağmen, polis memurlarına yönelik suistimal iddialarını araştırmak üzere Ocak 2024’te kurulan soruşturma ve şikâyet bürosu doğru yönde atılmış bir adımdır.“
Nefret Suçlarında Artış
Amnesty yetkilileri, „Avusturya’da nefret suçları ve ırkçı motifli eylemlerdeki artış endişe vericidir. Ekim 2023’te Hamas’ın İsrail’e saldırmasından bu yana, antisemitik olaylarda önemli bir artış olmuştur. Aynı zamanda Müslüman karşıtı saldırıların sıklığı da artmıştır. Ayrıca hükümeti bu alandaki nefret suçlarına karşı, özellikle ayrımcı şiddete karşı ve eşitliği güçlendirmek için kararlı ve kapsamlı adımlar atmaya çağırıyoruz.“
Yargıda Kayırmacılık Şüphesi
Amnesty raporunda, „Adil bir mahkeme hakkı“ başlığı altında Federal İdare Mahkemesi’nin „yıl boyunca resmi liderlikten yoksun“ olduğuna da dikkat çekiyor. „Yargıdaki diğer üst düzey pozisyonlar da kayırmacılık şüpheleri nedeniyle boş kalması“ da bir başka eleştiri noktası.
İklim Koruma Yasası
„Sağlıklı bir çevre hakkı“ başlığı altında Amnesty, 2023 yılında kabul edilmeyen yeni bir iklim koruma yasasına atıfta bulunmaktadır. „Karbon emisyonlarının sürdürülebilir bir şekilde azaltılması da dahil olmak üzere Avusturya’nın iklim tedbirleri hedeflerine ulaşma yolunda ilerlemiyor“ diye ekliyor.
