İlişkinizin sağlığını değerlendirirken, kendinize aşağıdaki gibi sorular sormanız faydalı olacaktır:
- Birbirinize güveniyor musunuz?
- Birbirinize saygı duyuyor musunuz?
- Birbirinizin çıkarlarını ve çabalarını destekliyor musunuz?
- Birbirinize karşı dürüst ve açık mısınız?
- Bireysel kimliğinizi koruyabiliyor musunuz?
- Duygularınız, umutlarınız, korkularınız ve hayalleriniz hakkında konuşuyor musunuz?
- Sevgi ve şefkat hissediyor ve ifade ediyor musunuz?
- İlişkinizde eşitlik ve adalet var mı?
Her insanın farklı ilişki ihtiyaçları vardır. Örneğin, bazılarının açıklık diğerleri ise daha fazla şefkate ihtiyacı vardır. Sağlıklı ilişkilerde her insanın ihtiyaçları karşılanır.
Sağlıklı İlişkilerin Özellikleri
Tüm ilişkiler kendi yollarıyla benzersiz olsa da, sağlıklı bir kişilerarası bağlantıyı sağlıksız olandan ayıran bazı özellikler vardır. İşte dikkate alınması gereken birkaç şey.
Güven
Güven, sağlıklı ilişkilerin önemli bir bileşenidir. Araştırmalar, başkalarına güvenme yeteneğinizin genel bağlanma stilinizden etkilendiğini gösteriyor. Başka bir deyişle, yaşamın erken dönemlerinde yaşanan ilişkiler, bir kişinin gelecekteki ilişkilerine ilişkin beklentilerini şekillendirmeye yardımcı olur.
Geçmiş ilişkileriniz güvenli, istikrarlı ve güven vericiyse, gelecekteki ilişkilerde insanlara güvenme olasılığınız daha yüksektir. Bununla birlikte, geçmiş ilişkileriniz istikrarsız ve güvenilmezse, ileriye dönük güven sorunları üzerinde çalışmak zorunda kalabilirsiniz.
Güven, iki insanın birbirine nasıl davrandığıyla da kurulur. Diğer kişinin size iyi davrandığını, güvenilir olduğunu ve ihtiyaç duyduğunuzda yanınızda olacağını gördüğünüzde, ona güven duyma olasılığınız daha yüksektir. Bu güven büyüdükçe, ilişki daha büyük bir rahatlık ve güvenlik kaynağı haline gelir.
Karşınızdaki kişiden bir şeyler saklamanız gerektiğini düşünüyorsanız, bunun nedeni bu temel güvenden yoksun olmanız olabilir.
Doç. Dr. Sebiha Ünal: “Hiçbir ilişki mükemmel değildir, her biri sağlıklı ve sağlıksız özelliklerin bir karışımına sahiptir. İnsanlar genellikle sağlıksız bir ilişkiyi nasıl tespit edecekleri hakkında konuşmak için çok zaman harcarken, sağlıklı bir ilişkiyi neyin oluşturduğunu genelde tartışmazlar.”
Açıklık ve Kendini İfşa Etme
Sağlıklı ilişkilerin bir başka özelliği de kendin olabilmeyi hissetmektir. Farklı çiftlerin farklı düzeylerde açıklık ve kendini ifşa etme düzeyleri olsa da – ikincisi, kendiniz hakkında başka biriyle paylaşmak istediğiniz şeyleri ifade eder – asla kendinizin yönlerini gizlemek veya kim olduğunuzu değiştirmek zorunda hissetmemelisiniz.
Bir ilişkinin başlangıcında, geri çekilebilir ve neyi açığa vurmak istediğiniz konusunda daha dikkatli olabilirsiniz. Zamanla, bir ilişkinin samimiyeti arttıkça, ortaklar düşüncelerini, fikirlerini, inançlarını, ilgi alanlarını ve anılarını birbirlerine daha fazla açıklamaya başlarlar.
Birbirinize karşı açık olmak, daha fazla güven beslerken bir çift olarak daha bağlı hissetmenize yardımcı olur. Kendini ifşa etmek, ilişkinize olan güveni daha da artırabilir.
İnsanların partnerlerinin açıklık düzeyinden memnun olmadıklarında, genellikle bu konuyu partnerleriyle tartıştıklarını ortaya koymuştur. Bu, bir sorunu açıkça ele almanın bir ilişkiyi güçlendirmeye nasıl yardımcı olabileceğine dair iyi bir örnektir.
Bu, her şeyi partnerinizle paylaşmanız gerektiği anlamına gelmez. Her bireyin kendi mahremiyeti ve alan sınırları vardır. En önemli şey, her bir partnerin isterlerse umutlarını, korkularını ve duygularını paylaşırken kendilerini rahat hissedip hissetmedikleridir.
İlişkilerde Kendini İfşa Etmek Neden Önemlidir?
Partnerinizin sizden farklı ihtiyaçları olsa da, sınırlarınızı korurken uzlaşmanın yollarını bulmak önemlidir. Sınırlar gizlilikle ilgili değildir. Bunun yerine, her bireyin kendi ihtiyaç ve beklentileri olduğunu tespit ederler.
Sağlıklı sınırlar her bireye ve her çifte özgüdür. İlişkinizde neyi kabul edeceğinizi ve neyi kabul etmeyeceğinizi belirlerler. Sağlıklı sınırlara örnek olarak, birbirlerinin telefonlarını karıştırmamayı kabul etmek, birbirinize evlilik dışında arkadaşlıklar kurmak için zaman ve alan vermek ve birbirlerinin kişisel alanlarına saygı duymak sayılabilir.
Sağlıksız açıklık ve dürüstlük beklentileri olan, her zaman nerede olduğunuzu ve ne yaptığınızı bilmeyi bekleyebilir. Ayrıca, kiminle vakit geçirebileceğinizi veya kişisel sosyal medya hesaplarınıza erişim talep edebileceğinizi de kısıtlayabilirler.
Karşılıklı Saygı
Sağlıklı ilişkilerde insanların ortak bir saygı düzeyi vardır. Birbirlerini küçümsemezler ve destek /güvenlik sunarlar.
Sevgi ve Şefkat
Sağlıklı ilişkiler sevgi ve şefkat ile karakterizedir. Bir ilişki genellikle tutkulu bir aşk veya yoğun bir özlem, güçlü duygular ve fiziksel yakınlığı sürdürme ihtiyacı ile başlar. Bu sonunda şefkat, güven, samimiyet ve bağlılık duygularıyla işaretlenen şefkatli sevgiye dönüşür.
Yeni bir ilişkinin başlangıcını işaret eden ilk tutku zamanla azalma eğilimindedir. Erken yaşlardaki yoğun duygular sonunda normal seviyelere dönse de, sağlıklı ilişkilere sahip çiftler, ilişki ilerledikçe giderek daha derin bir yakınlık kurabilirler.
Fiziksel ihtiyaçların her birey için farklı olduğunu hatırlamak önemlidir. Herkes için geçerli olan doğru miktarda sevgi veya samimiyet yoktur. Sağlıklı bir ilişkinin anahtarı, her iki partnerin de paylaştıkları sevgi düzeyinden memnun olmasıdır.
Besleyici bir ortaklık, çeşitli şekillerde ifade edilen, birbirlerine karşı gerçek sevgi ve şefkat ile karakterize edilir.
Şefkatli ve Tutkulu Aşk
İyi İletişim
Sağlıklı, uzun süreli ilişkiler – ister arkadaşlıklar ister romantik ortaklıklar olsun – iyi iletişim kurma becerisini gerektirir. İletişim kurabilmek, çatışma yaşamamak anlamına gelmez. Bu, fikir ayrılıklarını etkili bir şekilde çözebilmek anlamına gelir.
Çatışmalar ortaya çıktığında, sağlıklı ilişkiler içinde olanlar kişisel saldırılardan kaçınabilirler. Düşüncelerini ve duygularını tartışırken ve bir çözüm için çalışırken partnerlerine karşı saygılı ve empatik kalırlar.
Bazen çatışma, partnerinizle aranızdaki bağı güçlendirmek için bir fırsat bile olabilir. Araştırmalar, ciddi sorunların ele alınması gerektiğinde yakın ilişkilerde çatışmanın faydalı olabileceğini ve ortakların ilişkinin geleceğine fayda sağlayacak değişiklikler yapmasına olanak tanıdığını göstermiştir.
Al ve Ver
Güçlü ilişkiler doğal karşılıklılık ile işaretlenir. Bu, skor tutmak ya da diğer kişiye borçlu olduğunuzu hissetmekle ilgili değildir. Birbiriniz için bir şeyler yapıyorsunuz çünkü gerçekten istiyorsunuz.
Bu aynı zamanda bir ilişkideki al-ver ilişkisinin her zaman %100 eşit olduğu anlamına gelmez. Bazen, bir ortak daha fazla yardıma ve desteğe ihtiyaç duyabilir. Diğer durumlarda, bir partner daha fazla bakıcı rolü üstlenmeyi tercih edebilir. Bu tür bir dengesizlik, her bir kişi dinamikten memnun olduğu ve her iki partner de ihtiyaç duydukları desteği aldığı sürece iyidir.
Recap
Sağlıklı ilişkilerin özellikleri arasında güven, açıklık, sınırlar, saygı, sevgi, iletişim ve karşılıklı al-ver yer alır.
Sağlıksız İlişkilerin Belirtileri
İlişkiler değişebilir ve her ilişki her zaman sağlıklı değildir. Bir ilişki, kötü iyiden daha ağır bastığında veya belirli davranışlar bireylerden biri veya her ikisi için zararlı olduğunda sağlıksızdır.
Bunlardan bazıları geçici olabilir ve kendi kendine yardım yöntemleriyle veya bir akıl sağlığı uzmanına danışarak birlikte ele alabileceğiniz bir şey olabilir. Taciz edici davranışlar gibi daha ciddi sorunlar söz konusu olduğunda, birincil endişeniz güvenliğinizi ve güvenliğinizi korumak olmalıdır.
Daha Sağlıklı İlişkiler Nasıl Kurulur?
Toksik davranışlar genellikle sağlıksız bir ilişkinin sona ermesi gerektiğinin bir işaretidir. Diğer sorunlar için, zayıflıkları düzeltmenin ve daha sağlıklı bir ilişki kurmanın birçok yolu vardır.
İlişkiler her iki tarafınızda da emek ister. İşleri daha iyi hale getirmeye çalışan tek kişi sizseniz, bu tek taraflı bir ilişkiye yol açar. Bu tür bir senaryo kendinizi stresli, kırgın ve duygusal olarak bitkin hissetmenize neden olabilir.
Her kişi, bağlantıyı sürdürmek ve var olabilecek sorunları çözmek için üzerine düşeni yapmaya istekli olmalıdır. Daha güçlü bir ortaklık kurmak için gerekli işi yapacağınıza dair birbirinize söz verin.
Birbirlerine minnettarlık duyan çiftler genellikle daha fazla yakınlık ve kişisel refah yaşarlar. Bu minnettarlığı ifade etmenin yollarını bulmak da önemlidir.
Romantizmi uzun vadede canlı tutmak için yapabileceğiniz bazı şeyler nelerdir?
Düzenli tarihler planlayın veya birbirinize odaklanmak için her hafta zaman ayırın
Birlikte yeni şeyler deneyin, örneğin bir ders almak veya ikinizin de zevk aldığı bir hobiye başlamak gibi.
Gün ortasında rastgele bir „Seni düşünüyorum“ metni göndermek gibi birbirinizi şaşırtmanın yollarını arayın
Samimiyet için zaman bulun ve önceden havaya girmek için bir şeyler yapın
Rutinler İlişkilerinizi Nasıl İyileştirebilir?
İlişki Yardımı Ne Zaman Aranmalı?
Tüm ilişkilerin yolda tümsekleri vardır. Mali durumdaki çatışmalar, ebeveynlik zorlukları ve diğer farklılıklar, uzun vadeli bir ilişkide iniş çıkışlar yaratabilir. Siz ve eşiniz çoğu zaman sağlıklı bir ilişkiye sahip olsanız bile, bazen profesyonel yardımdan yararlanabilecek sorunlar ortaya çıkabilir.
İlişkinizin dışarıdan yardım alabileceğini düşünüyorsanız, bir danışman veya terapistle konuşmayı düşünün. Kişilerarası ve ilişki sorunlarını ele alma konusunda yetenekli bir ruh sağlığı uzmanı bulmak, hem iletişim kurmayı öğrenmenize hem de zorlayıcı bulabileceğiniz bazı sorunlarla başa çıkmanıza yardımcı olabilir.
Bir çift terapisti ile çalışmak, ilişkinizde yaşayabileceğiniz sorunları ele almanın yararlı bir yolu olabilir.
İstemediği sürece birini davranışlarını değiştirmeye zorlayamayacağınızı hatırlamak önemlidir. Eşiniz danışmanlığa ilgi duymuyorsa veya danışmanlığa gitmeye istekli değilse, her zaman kendi başınıza gidebilir ve kendi ihtiyaçlarınıza ve sağlığınıza odaklanabilirsiniz. Sosyal destek sisteminizi ilişkinin dışında oluşturmaya çalışın ve sonuçta sağlıksızsa ilişkiyi bitirmeyi düşünün.
İlişkiniz sağlıklı görünse bile, bazen geri adım atmak ve birlikte yapabileceğiniz iyileştirmeleri aramak yardımcı olabilir. Sağlıklı ilişkiler, ilişkinizin uzun vadeli başarısı için tehdit oluşturabilecek kendi sorunlarınız da dahil olmak üzere sorunları tanıma yeteneği ile işaretlenir.
———————————
Doç. Dr. Sebiha Ünal Hakkında; Klinik Psikolog, otizm- ve ilişki uzmanıdır, Türkiye ve Avrupa’da otizm üzerine bilimsel araştırma ve farklı çalışmalarda bulundu ve hala bulunmakta. Şu an Hollanda, Belçika ve Türkiye’de kendi Otizm Uzmanlık Merkezleri ve Otizm Akademisi’nde (AECSU-AASU) tedavi ve eğitim veriyor. Kendi yaptığı bilimsel araştırmalar ve çalışmalar sonucunda pozitif bakış açısının otizmli kişilerde ne kadar güzel sonuçlar getirdiğini gördü ve bu yüzden uzmanlık alanını pozitif psikoloji ile geliştirdi ve kendi geliştirdiği yöntem olan Pozitif Zihin Yöntemi (PZY) ile Türkiye, Hollanda ve Belçika’da da bulunan Otizm Uzmanlık Merkezleri’nde şimdiye kadar 8000’in üzerinde otizm uzmanı yetiştirdi, yetenekleri vurgulamanın ve bunlara yönelmenin otizmin zayıf yönlerinden daha da önemli olduğunu düşünüyor.
Daha fazla bilgi ve iletişim için:
info@autismexpertisecenter.com
www.autismexpertisecenter.com
instagram: drsebihaunalofficial
