Entegrasyonun Önündeki Büyük Engel: Dil

Yeterli dil becerileri, hem Avusturya’ya uyum sağlamada hem de yerel işgücü piyasasında başarılı bir entegrasyon için temel öneme sahiptir. Son entegrasyon raporuna göre, Avusturya’da çok temel sorunların ortaya çıktığı, çünkü görünüşe göre birçok göçmenin okumayı bilmediği ayrıca işgücü piyasası alanında, gençler için hala yapılması gereken çok şey olduğu tespit edildi.

Okuma-Yazma Problemi
Raporda, 2022 yılında Avusturya’ya gelen insanların onda yedisinin okuma yazma ihtiyacı olduğu ve yaklaşık yarısının herhangi bir dilde okuma yazma bilmediği belirtildi. Bu oran Suriyeliler arasında yüzde 78 ile en yüksek seviyededir ve bu durum özellikle iç savaş yaşanan ülkedeki okul sisteminin büyük oranda çökmesinden kaynaklanmaktadır.

Entegrasyon Danışma Kurulu Başkanı Katharina Pabel, „Rapora göre, okuma yazma bilmeyenlerin birçoğu okula gitmemiş ya da sadece ilkokula gitmiştir. Avusturya’daki eğitim sistemi iyi olsa da, bu koşullar altında bu bireylerin belirli bir Almanca seviyesine ulaşmalarının zor olduğu aşikardır.“

Entegrasyon Bakanı Susanne Raab (Halk Partisi – ÖVP), „Göçmenlerin iş piyasasına uyumunu hızlandırmak için Almanca dil kurslarını zorunlu hale getirmek istiyorum. Halihazırda, sosyal yardımı kaybetmemek için devam zorunluluğu vardır. Sosyal refahı korumak için belirli bir süre içinde ‘belirli bir dil seviyesine’ ulaşılması gerektiğini ve bunu kanunla nasıl haritalandıracağımızı düşünüyoruz.“

Sosyal Yardımlar İçin Bekleme Süresi
Bakan Raab, ayrıca Danimarka örneğini izleyerek Avusturya’daki yeni göçmenler için sosyal yardımlarda bekleme süresi lehinde bir kez daha konuştu. „İnsanların sayısız kursa rağmen işgücü piyasasına adım atamamalarını ve bunun yerine ‘sonsuz bir kurs döngüsüne’ takılıp kalmalarını kabul edemiyorum. Özellikle mevcut işgücü piyasası koşullarında insanların uzun yıllarını sosyal yardım sisteminde geçirmesinin kabul edilemez olduğunu düşünüyorum.“

Önemli İmkânlar
Katharina Pabel, „Her zaman „üniversite düzeyinde Almanca gerekmiyor, burada temel dil becerileri söz konusudur. Bu bağlamda Avusturya Entegrasyon Fonu (ÖIF) tarafından sunulan ve diğer seçeneklerin yanı sıra giriş seviyesindeki işlere göre uyarlanmış çevrimiçi öğrenme birimleri gibi daha esnek bir Almanca dil teklifleri çok faydalı ve önemlidir.“

Gençler Dezavantajlı
Pabel’e göre bu yılki uyum raporunun odak noktasını gençlerin durumu oluşturuyor. Verilere göre, göçmen kökenli gençlerin eğitim ve işgücü piyasasına entegrasyon konusunda göçmen kökenli olmayan gençlere göre daha kötü durumda olduğunu göstermektedir. Pabel, bu kişilerin çıraklık eğitimini tamamlama veya yükseköğretime geçiş yapma ihtimallerinin çok daha düşük olduğunu söyledi.

Göçmen Gençlere Destek
Entegrasyon Uzmanlar Konseyi, önlem olarak, örneğin, daha sistematik ve hedefe yönelik kariyer rehberliği önermektedir. Özellikle göçmenlik geçmişi olan kız çocukları ve genç kadınlara odaklanılmalıdır. Ayrıca, ülkelerinden göçmeleri nedeniyle kesintiye uğrayan eğitim yollarına da dikkat edilmelidir. Hedef, göçmen kökenli gençlerin eşit fırsatlara sahip olması olmalıdır.

Avusturya’da Her Dört Kişiden Birinin Göçmenlik Geçmişi Var
Açıklanan rakamlara göre Avusturya’da yaşayan her dört kişiden biri göçmen kökenlidir. Avusturya İstatistik Kurumu ve ÖIF tarafından hazırlanan İstatistik Yıllığı 2023’e göre, ebeveynlerinin her ikisi de yurtdışında doğmuş olanların toplam nüfus içindeki payı bir önceki yıla göre yüzde bir artarak yüzde 26,4’e yükseldi. İstatistik Kurumu Müdürü Tobias Thomas’a göre, 2022 yılında mutlak rakamlarla (ve ortalama olarak) 2,35 milyon kişi vardı. Son on yılda bu oran yüzde 7,6 artmıştır.

İstihdam Oranları Nasıl?
Entegrasyon Yıllığı kitabına göre, göç geçmişi olan 15-64 yaş arası nüfusun istihdam oranı 2022’de yüzde 69 iken, göç geçmişi olmayan nüfusun istihdam oranı yüzde 76’dır. Menşe ülkeye bağlı olarak belirgin farklılıklar vardır: 2004’ten önce AB ülkelerinden, Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkelerinden ve Birleşik Krallık’tan (İngiltere) gelen kişilerin istihdam oranları, Türkiye’den (yüzde 63) veya diğer üçüncü ülkelerden (yüzde 64) gelen kişilere kıyasla yüzde 79 ile daha yüksekti.

Göçmen Kökenli Gençlerde İşsizlik Durumu Daha Fazla
15-24 yaş grubundaki gençlerin yaklaşık yüzde sekizi 2022 yılında ne istihdamda ne de eğitim veya öğretimdeydi. Bu durumdan göçmenlik geçmişi olmayan gençlerin yüzde altısı, göçmenlik geçmişi olan gençlerin ise yüzde on ikisi etkilenmiştir. Genç işsizliği açısından da yabancı gençler (yüzde 7,4) yerli gençlere (yüzde 4,8) kıyasla daha fazla etkilenirken, Afganistan, Suriye ve Irak’tan gelen gençler en fazla etkilenenler (yüzde 20) olmuştur.

İlk Dili Almanca Olmayanların Oranı
Ana dili Almanca olmayan çocuk ve gençlerin oranı da artmıştır: Son on yılda bu oran yüzde 19’dan yüzde 27’ye yükselmiştir. 2018/2019 öğretim yılının başında 14 yaşında olan ve ana dili Almanca olmayan öğrencilerin yaklaşık yüzde onu, iki öğretim yılı sonra hala zorunlu eğitimi tamamlamamıştı. Almanca konuşan sınıf arkadaşları arasında ise bu oran yüzde üçtü. Almanca konuşmayan kızların yüzde yedisi ve erkeklerin yaklaşık yüzde on ikisi zorunlu okul bitirme sertifikası almadan eğitimlerini tamamlamaktadır.

Göçmen Sayısı: Almanlar, Romenler, Sırplar ve Türklerin Önünde
1 Ocak itibariyle Avusturya’da yaşayan ve Avusturya pasaportu olmayan 1,7 milyon kişi arasında en büyük grubu Alman vatandaşları (225 bin) oluştururken, onları 147 bin 500 Romanya vatandaşı, 121 bin 900 Sırbistan vatandaşı ve 119 bin 700 Türk vatandaşı takip etmektedir. Hırvatistan, Macaristan, Bosna-Hersek, Suriye, Ukrayna ve Polonya menşe ülke olarak beşinci ila onuncu sıralarda yer almaktadır.

2015’ten bu yana en güçlü artışlar Romanyalılar (74.100), Ukraynalılar (71.000), Suriyeliler (70.900) ve Almanlar (54.500) arasında gerçekleşti. 2022 yılında Avusturya’ya net göç – göç ve dış göç dengesi – bir önceki yıla kıyasla yüzde 161 (artı 137.000 kişi) artmıştır. Bu önemli artış esas olarak Ukrayna’dan gelen yerinden edilmiş kişiler ve Suriye’den gelen mültecilerden kaynaklanmıştır.