Narsisistik ilişkiler, partnerlerden biri veya her ikisi de bir kişilikle mücadele ettiğinde oluşur. Narsistik Kişilik Bozukluğu, „İnsanların kendilerinin önemli olduğu konusunda abartılı bir algıya sahip olduğu ve derin bir hayranlık ihtiyacı duyduğu bir zihinsel bozukluk“ olarak tanımlanmaktadır. Narsistik kişilik bozukluğuna sahip kişiler, kendilerinin başkalarından üstün olduğuna inanırlar ve diğer insanların duygularına pek önem vermezler. Ancak bu aşırı güven maskesinin arkasında, en ufak eleştiriye bile açık olmayan, kırılgan bir özgüven yatıyor.”
Narsist insanlar genellikle onlara bir birikim sunan ama gerçek bir içerik sunmayan narsist ebeveynlere sahiptir. Ebeveynleri onların çocuklukta harika olmalarını istiyordu, böylece harika bir insanın ebeveyni, en iyi sanatçı, en zeki öğrenci vb. olabilirlerdi. Narsist insanlar da genellikle ihmal edildiler, çünkü ebeveynleri kendilerine o kadar odaklanmışlardı ki kendi hayatlarına uyum sağlayamıyorlardı. Çocuğunun duygusal ihtiyaçlarını karşılayabilir. Çocuk, bu ebeveynler için yalnızca onlar için bir amaca hizmet ettiklerinde yararlıydı. Çoğunlukla, Narsisizimli bir kişinin ebeveynleri, çocuğa karşı duygusal açlık ile ilgisizlik arasında gidip geliyordu.
Doç. Dr. Sebiha Ünal: “Narsistik bir ilişki çok fazla duygusal sıkıntıya yol açabilir ve sizi yıpratır. Stres ise farklı hastalıklara yol açabilir bu yüzden zamanında içinde bulunduğunuz durumu fark edin.”
Narsist bir partner ilişkiyi nasıl olumsuz etkiler?
Narsistik ilişkiler oldukça zorlu olma eğilimindedir. Narsist partnerler genellikle başka birini gerçekten sevmekte zorluk çekerler çünkü kendilerini gerçekten sevmezler. Kendilerine o kadar odaklanmışlardır ki partnerlerini gerçekten ayrı bir kişi olarak “göremezler”. Partneri yalnızca ihtiyaçlarını nasıl karşıladıklarına (veya ihtiyaçlarını karşılamakta başarısız olduklarına) göre görme eğilimindedirler. Eşlerine ve çocuklarına ancak bu ihtiyaçları karşılama yetenekleri açısından değer verilir. Narsist partnerler çoğu zaman partnerlerinin duygularıyla empati kurma becerisinden yoksundur. Bu empati eksikliği pek çok sert duyguya yol açar.
Yine de pek çok insan narsisistik ilişkilere ilgi duyuyor. Narsist partnerler özellikle başlangıçta çok çekici olabilirler. “Büyük” bir kişiliğe sahip olma eğilimindedirler. Onlar partinin can damarıdır. Sizi seçmeleri için sizin de harika olmanız gerektiğini hissettirebilirler. Ancak zamanla ilişkilerde aşırı kontrolcü olabilirler. Kıskanç hissedebilirler veya kolayca incinebilirler. Narsisistik yaralanmalar meydana geldiğinde, sıklıkla saldırır ve kesici olabilirler. Tepkileri dramatik ve dikkat çekicidir… Genel olarak, özellik narsisizmi, kişinin yabancılarla ilk karşılaşmalarında daha sevimli olarak algılanacağı şekilde davranmasıyla ilişkilidir; ancak bu beğenilme, zamanla ve narsist bireye maruz kalmanın artmasıyla azalır. Bu nedenle uzun süreli narsist ilişkiler yaşayan birçok kişi, başlangıçta çok tutkulu ve heyecanlı bir balayı dönemi anlatırken, beğenilme azaldıkça ve benmerkezci davranışlar arttıkça keskin bir düşüş yaşandığını anlatır. Narsistler birine anında delicesine aşık olmaya eğilimlidirler ve çok çabuk bağlanırlar. Ancak bu başlangıçtaki sevgi ve bağlılığın sürdürülmesi kolay değildir.
Narsistik bir ilişki içindeyken kendinizi çok yalnız hissedebilirsiniz. Kendinizi sadece bir aksesuarmış gibi, ihtiyaçlarınızın ve isteklerinizin önemsiz olduğunu düşünebilirsiniz. Narsist partnerler sanki her zaman haklılarmış, daha iyisini biliyorlarmış ve partnerleri hatalı ya da beceriksizmiş gibi davranırlar. Bu genellikle ilişkideki diğer kişinin ya öfkelenmesine ve kendini savunmaya çalışmasına ya da bu olumsuz öz imajla özdeşleşmesine ve kendisi hakkında kötü hissetmesine neden olur.
Narsisizmin Tedavisi Var mı?
Bir kişinin narsist bir partnerle başa çıkmak için yapabileceği bazı şeyler nelerdir?
Kendinizi narsist bir ilişki içinde bulursanız, öncelikle neyi seçtiğinizi fark edebilir ve sizi böyle bir partneri seçmeye yönlendirmiş olabilecek bilinçdışı güdüler üzerinde düşünebilirsiniz. Benmerkezci bir ebeveyniniz var mıydı? Partnerinizin kontrolü elinde tutması konusunda daha mı rahatsınız, böylece daha pasif olabilir misiniz? İlgi odağı olan birine bağlı kalmaktan bir değer duygusu alıyor musunuz? Eleştirileri ve üstün tutumlarıyla, kendinize dair oluşturdukları olumsuz imaj, sizin hakkınızdaki eleştirel düşüncelerinizle örtüşüyor mu? Narsistlere aşık olan birçok insanın karşılıklı bağımlılıkla ilgili sorunları vardır. Sınır koyacak veya kendi başlarına kalabilecek kadar kendilerine güvenmedikleri için bir miktar istismara katlanacaklardır.
Narsistik ilişkideki rolünüzü anlamak önemlidir. Daha sonra dinamiğin yarısını değiştirmek için kendinize meydan okumaya başlayabilirsiniz. Bu da partnerinizin ilişki kurma tarzını değiştirmesine neden olacaktır. Partnerinizin özgüveninin kırılganlığını fark edebilir ve onun şişirilmiş benlik, üstünlük ve büyüklenme duygusunun, kendinden nefret etme ve yetersizlik duygularının diğer yüzünü örtbas ettiği gerçeğine şefkat duyabilirsiniz. Kendinize şefkat göstermeyi öğrenerek kendinize olan güveninizi ve öz değerinizi de geliştirebilirsiniz. Mağdur olmayın. Tüm karşılaşmalarda eşit davranın ve partnerinize eşit davranın.
Narsistik Bir İlişki İçinde Olduğunuzu Nasıl Anlayabilirsiniz?
Narsisizmi düşündüğümde, birisinin kendisi hakkında konuşup konuşmasını ve ardından „Ama benden bu kadar, benim hakkımda ne hissediyorsun?“ diye sözünü kesmesi sıklıkla yaşanılabilinen bir durum… Partneriniz tamamen kendi halindeyse, her zaman ilgiye ve onaylanmaya ihtiyaç duyuyorsa, o bir narsist olabilir. Birisi kolayca küçümseniyorsa veya eleştirilere aşırı tepki veriyorsa, o da narsist olabilir. Her zaman haklı olduklarını, daha fazlasını bildiklerini veya en iyisi olmaları gerektiğini vb. hissediyorlarsa bunlar da narsisizmin belirtileridir. Narsist kişiler yalnızca siz onların ihtiyaçlarını karşıladığınızda veya onlar için bir amaca hizmet ettiğinizde sizinle ilgileniyormuş gibi görünebilirler. Narsistik bir ilişki çok fazla duygusal sıkıntıya yol açabilir ve sizi yıpratır. Stres ise farklı hastalıklara yol açabilir bu yüzden zamanında içinde bulunduğunuz durumu fark edin.
Doç. Dr. Sebiha Ünal Hakkında; Klinik Psikolog, otizm- ve ilişki uzmanıdır, Türkiye ve Avrupa’da otizm üzerine bilimsel araştırma ve farklı çalışmalarda bulundu ve hala bulunmakta. Şu an Hollanda, Belçika ve Türkiye’de kendi Otizm Uzmanlık Merkezleri ve Otizm Akademisi’nde (AECSU-AASU) tedavi ve eğitim veriyor. Kendi yaptığı bilimsel araştırmalar ve çalışmalar sonucunda pozitif bakış açısının otizmli kişilerde ne kadar güzel sonuçlar getirdiğini gördü ve bu yüzden uzmanlık alanını pozitif psikoloji ile geliştirdi ve kendi geliştirdiği yöntem olan Pozitif Zihin Yöntemi (PZY) ile Türkiye, Hollanda ve Belçika’da da bulunan Otizm Uzmanlık Merkezleri’nde şimdiye kadar 600’ün üzerinde otizm uzmanı yetiştirdi, yetenekleri vurgulamanın ve bunlara yönelmenin otizmin zayıf yönlerinden daha da önemli olduğunu düşünüyor.
Daha fazla bilgi ve iletişim için:
info@autismexpertisecenter.com
www.autismexpertisecenter.com
instagram: drsebihaunal
